حجاب و پوشش زن مسلمان در کاهش ناهنجاری های اجتماعی

پوشش از ابتدای خلقت همواره از نیازهای اولیه بشر به شمار می رود و در ادیان مختلف در میان زنان و مردان وجود داشته است همچنین، پدیده حجاب به عنوان یک امر فطری در وجود بشر نهادینه شده است. امروزه موضوع پوشش یکی از مباحث مهم و چالش برانگیز در حوزه اندیشه¬های اسلامی است که باعث ایجاد نظرات و دیدگاه¬های مختلفی درباره موضوع حجاب شده است.
یکی از موضوعات مورد بحث در حوزه اجتماعی، مسأله حجاب و نوع پوشش زنان است و این مسأله در سال¬های اخیر به یکی از مباحث مهم اجتماعی کشور تبدیل شده است که از یک سو با تفکرات آزاد اندیشانه قشر جوان روبه رو هستیم که معتقدند پوشش باید آزادانه و غیراجباری باشد و از سویی دیگر قطب دیگر اجتماع معتقدند با توجه به آموزه های دینی و عرف جامعه، زنان باید با پوشش مناسب در اجتماع حضور داشته باشند.
واقعیت امر این است که جامعه جمهوری اسلامی ایران یک جامعه دینی است و فلسفه شکل گیری انقلاب اسلامی نیز پیروی از آموزه ها و دستورات دینی در جامعه است. در قرآن مجید بیش از ده آیه در مورد حجاب و پوشش وجود دارد که نشان دهنده اهمیت حجاب و پوشش در دین مبین اسلام است.

حجاب و پوشش درایران
پوشش در ایران بیش از آنکه امری عرفی باشد، امری دینی است. حجاب از ارزنده¬ترین نماد¬های فرهنگی و اجتماعی در تمدن ایران-اسلامی است که پیشینه آن به قبل از اسلام برمی¬گردد و در فرهنگ اسلامی به اوج تعالی و منتهای ارزش و اعتبار خود می رسد.
هر پدیده¬ی اجتماعی علاوه بر صورت و شکل دارای جوهر و محتوا هم هست مقوله حجاب دارای شکل واحد، اما محتوای متفاوت و مختلفی است. در واقع در بستری از روابط اجتماعی مسأله حجاب و پوشش شکل می گیرد که در چارچوب مسائل زنان دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.
حجاب دارای جوانب مختلفی است که جنبه ظاهری و تعاملی آن از مهم ترین ارکان حجاب هستند. جنبه ظاهری که همان پوشش بدن است و جنبه تعاملی که در حرکت زن در جامعه پدیدار می شود به گونه ای که پوشش زن خلاف عفت نباشد و خود را مانند متاعی با انواع رنگ و لعاب و مدل تزیین نکند که نظرها را به سوی خود جلب کند؛ در واقع بدحجابی و جلوه¬گری زنان یکی از عوامل برانگیختن تمایلات در مردان است. حجاب و اخلاق رابطه ای متقابل دارند میل به حجاب و میل به ارزشهای اخلاقی هر دو از فطریات هستند که در همه انسانها وجود دارند.
حجاب ریشه در عفت و حیا دارد که عامل اساسی در افزایش آرامش فردی و اجتماعی و استواری بنیان خانواده است.
هر جامعه¬ای متشکل از جوامع کوچکتری بنام خانواده است که پویایی جامعه در گرو سلامت خانواده است.
رعایت حجاب در سلامت و پاکی اجتماع نقش به سزایی دارد و در استحکام¬ خانواده به عنوان پایه و اساس جامعه و نیز در پرورش فرزندان با تربیت صحیح و پاک نگه داشتن محیط اجتماع موثراست.
حجاب به معنای پوشش ظاهری و عفاف به معنای پوشش باطنی این دو عامل باعث سلامت جامعه است. زن با حفظ حجاب به عفاف دست می یابد و با مدیریت احساس خود به عقلانیت می رسد.
حضرت علی (ع)می فرماید: «عفاف و پارسایی زکات زیبایی است»
واژه هنجار به معنای راه و روش درست آمده است که منظور همان راه نیک است.
واژه ناهنجار به معنای انحراف از راه درست است.
هر نوع رفتار و اخلاق که از اعتدال خارج شود و به عرصه افراط و تفریط کشیده شود ناهنجاری اخلاقی محسوب می شود و ریشه تمام ناهنجاری¬های اجتماعی در نحوه عملکرد خانواده است.
بر این اساس یکی از فلسفه های اصلی حجاب، پیشگیری از بروز ناهنجاری¬های اخلاقی است که باعث حفظ جامعه از خطرات و آسیب های اجتماعی می شود.

آثار حجاب در کاهش ناهنجاری اخلاقی
• کاهش قانون گریزی
• کاهش چشم چرانی
• کاهش خشم و خشونت علیه زنان
• کاهش حرص
• کاهش بی غیرتی
• کاهش جسارت برای ارتکاب گناه
• کاهش بی عفتی
• کاهش غفلت از خداوند متعال
اکثر ناهنجاری های اخلاقی با رعایت پوشش و حجاب از بین خواهد رفت، بی حجابی به تنهایی می توانند ریشه و پایه بسیاری از انحرافات و ناهنجاری های اخلاقی باشد و بد¬حجابی به عنوان انحراف از هنجارهای اجتماعی است.
شهید مطهری می فرماید: «اولین خاصیت حجاب آرامش روانی است».
در هر جامعه¬ای، عواملی همچون شرایط جغرافیایی و اقلیمی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، موقعیت خانوادگی، تربیتی و شغلی، طرز فکر و نگرش خاصی حاکم است که هریک از اینها بر حسن رفتار و یا بدرفتاری افراد جامعه تاثیرگذاراست.
یکی از مشکلاتی که جوامع امروزی با آن گریبان¬گیر است گسترش روز¬افزون ناهنجاری¬های¬ اخلاقی است که با مراجعه به آموزه های دینی راه کارهای مختلف جهت کاهش این ناهنجاری ها میتوان به دست آورد.
رمز بقاء و سقوط یک ملت از دیدگاه عقل و تجربه، توجه به ارزشها و هنجارهای اخلاقی است. سلامت فرد و اجتماع نیز در پرتو رعایت قوانین الهی و هنجارهای اخلاقی میسر است.
هر جامعه ای متشکل از گروه¬هایی به نام خانواده است و سلامت و سعادت جامعه به سلامت و پویایی نظام خانواده بستگی دارد. جامعه در شکل گیری شخصیت و منش انسان نقش بسیار تعیین کننده و موثری دارد و رفتار انسان که نشانه ای از شخصیت و منش اوست تا حد زیادی ناشی از تربیت اکتسابی از محیط است. لازمه داشتن جامعه ای سالم از هر نظر توجه به سلامت تربیتی از بدو تولد تا بزرگسالی است.
یکی دیگر از ناهنجاری¬های رفتاری ریاکاری است. که شیوع آن به مثابه تیشه¬ای بر ریشه اخلاق در هر جامعه ای است. در واقع فرد با تظاهر به آنچه که در قالب و نهان شخصیتی او نیست در جهت کسب منافع خود، حس بی اعتمادی را در جامعه ایجاد می کند که یکی از مشخصه¬های بارز ناهنجاری اجتماعی است.
نتیجه گیری
امروزه مقوله بی حجابی به یک معضل کاملا مشهود در جامعه تبدیل شده که فقط برای افراد بی حجاب مشکل ایجاد نمی کند و در واقع آسیب¬هایی که از بدحجابی ناشی میشود گریبان¬گیر تمام اعضای جامعه می شود.
با نهادینه سازی باورهای درست و فرهنگ¬سازی دقیق باید پایه های فرهنگ حجاب و پوشش مناسب را در جامعه تقویت کنیم.
بنابراین با رعایت حجاب و عفاف از طرف مردان و زنان (بویژه بانوان) در زمینه حجاب، جامعه از بسیاری از خطرات حفظ خواهد ماند و مهمتر از همه با حفظ حجاب، کیان خانواده که اصلی¬ترین نهاد اجتماعی است در معرض خطر قرار نمی گیرد. برای این منظور باید فرهنگ حجاب در جامعه گسترش پیدا کند و در این امر دولت، مردم و رسانه¬ها می توانند نقش موثری بر ترویج حجاب داشته باشند تا بتوانیم آسیب¬های اجتماعی را به حداقل برسانیم.

• راضیه صمیم نیا