مواسلات و کمک های مومنانه و گذری بر احوال کرونا

در جریان مبارره با کرونا جهان بطور کامل دچار تغییراتی محسوس و وسیعی شد؛ چه در زمان کرونا چه در دوره پساکرونا که موجب تحولات عظیم اقتصادی در سبک نوین زندگی گردید. براساس فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص دایره شمول ویروس منحوس کرونا و تغییرات مهم که الگوی زندگی و رفتارهای انسانی را به گونه ای نوین مبتنی بر شریعت که لازمه آن کمک های انسان دوستانه بود را دربرگرفت ویروسی که نتیجه اش شروع برخی از بحران های فراگیر مثل ترس از مرگ، خودمحوری و غفلت از دیگران و کمرنگ شدن عواطف و ارتباطات انسانی در افزایش چند برابری نابرابری ها و سختی معیشت، تعطیلی تجمعات علی الخصوص مراکز علمی، فرهنگی و مساجد و… را می توان نام برد. ویروسی که ناجوانمردانه بر زندگی بسیاری از علما و دانشمندان و صاحبان قلم و رقم سایه شوم مرگ را گسترد که در این زمان با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و ولی فقیه زمان نهضت مواسات و کمکهای مومنانه براساس تعالیم دین مبین اسلام به راه افتاد و ارج آنرا در سنوات گذشته به چشم خویش دیدیم.
مواسات چیست؟ از لحاظ معناشناسی مواسات اصطلاحی ناظر به سبک زندگی اسلامی و از مهمترین وظایف اخلاقی و عاطفی انسان و به معنای همراهی کردن و کمک کردن به برادر مومن در همه امور است یا اینکه بخشی از اموال خویش را در اختیار نیازمندان قرار دهد و در اموال خود شریک بداند به همین خاطر است که اشاره شده: دستانی که کمک می کنند از دستانی که برای دعا کردن بالا می روند مقدس تر است لذا تفاوت مردم در رزق و روزی یکی از برنامه های حکیمانه الهی است چرا که اگر همه مردم از بصیرت یکنواخت بهره می بردند کمالات معنوی آنها ظاهر نمی شد مثل سخاوت، صبر، ایثار، حمایت، شفقت، تواضع و امثال آنها زمانی معنا پیدا می کرد که تفاوتهایی در میان انسانها باشد. مهمترین مرکز سخاوت دنیا آن هم در ۱۴۰۰ سال پیش در جزیره العرب به شهادت تاریخ توسط تعالیم قرآن به واسطه اهل بیت و ذریه رسول اکرم و ماقبلی توسط پیامبران پایه گذاری گردید و به برکت آن و تادیب مردم به فرهنگ تمدن ساز ایثار و مواسات الهی در زمان کوتاه سرآمد مهربانی تمام ملل شدند و بعد از ۱۴ قرن با ظهور انقلاب اسلامی تحت فرهنگ غنی سیره پیامبران بار دیگر شاهد به ثمر نشستن روز برادری و برابری بعد از هجرت مسلمانان بودیم آن هم در ایران اسلامی ویروسی که در شهر وهان چین در سال ۲۰۱۹ بعنوان سارس ۲ (کرونا) عرض اندام کرد با جثه ای غیرقابل دید ولی در زمانی بسیار کوتاه تر از پلک به هم زدنی در بیش از ۱۷۰ کشور جهان سردرآورد و زندگی تمام ساکنین کره خاکی را با چالش های عظیم و تنش های اساسی مواجه ساخت. بالا بودن میزان مرگ و میرها و روشهای گوناگون انتقال همراه جدید بودن نوع بیماری و عدم اطمینان در شناسایی و کنترل آن یک زنجیره و فرماندهی خاصی را می طلبید که با هماهنگی کامل بین نهادها همراه با شفافیت و مسئولیت شناسی و پاسخگویی لازم در مقابله با آن بپردازد و جهان شمول و بدون آن بسی سخت تر که توجه جهانیان با کمک به سایر ملل فقیر می توانست راهگشایی برای عبور از این بحران باشد آن هم براساس تعالیم دینی و قرآنی، به همین جهت رهبر معظم انقلاب به محض اطلاع از این ویروس مخرب بمناسبت نیمه شعبان بخاطر مشکلات بوجود آمده کرونا اعلام کردند ماه رمضان ماه انفاق و ایثار و کمک به مستمندان است، چه خوب است که یک رزمایش گسترده ای در کشور به وجود بیاید برای مواسات، همدلی و کمکهای مومنانه به نیازمندان و فقرا که اگر این اتفاق بیفتد خاطره خوشی در ذهن ها خواهد گذاشت.
ویروس کرونا تالیفات بسیاری با خود از سراسر دنیا تحت اشکال گوناگونی به همراه داشت و به نظر می رسید که سبک زندگی بشر بایستی دچار تحول شود و این تحول اشکال گوناگونی دارد مثل تحول خوردن، پوشیدن، بهداشتی و…
تاثیرات مهم ویروس کرونا که در مقدمه بیان شد بر سبک زندگی جهانیان تغییرات عمده ای ایجاد کرد علی الخصوص کمکهای مومنانه و مواسلات بوده اما در فرهنگ ایران اسلامی به گونه ای قشنگ و ستودنی جلوه نمود آن هم به دلیل نسخه برداری از کتاب آسمانی و بیانات پیامبران و اهل بیت عصمت و طهارت بوده و… در اسلام مساوات و برابری از ریشه های عمیقی سرچشمه گرفته و به حکیمانه بودن آن شکی نیست و هرج و مرج در آن جایگاهی ندارد تا هر کسی به دلخواه خود کاری انجام دهد اما مواسات همیشه مالی نبوده بلکه غیرمالی نیز به طور گسترده ای در حال جریان است مثل زکات که مالی است در صورت نداشتن زکالت از نیروی بدنی بعنوان زکات و مواسات باید بهره گرفت.
مفاهیم اساسی در زندگی نوین (مبارزه با ویروس کرونا براساس تعالیم مواسات و کمک های مومنانه شامل چند بخش است: ۱- بحران های بزرگ قرن حاضر: در سالهای آینده بحران های فوق سنگینی در راه است و باید تمامی جوامع علی الخصوص قشر آسیب پذیر باید از این خطرات محفوظ بماند آن هم با استفاده از بهره جستن از امکانات مومنانه برابر احکام الهی ۲- تبیین درماندگی بشر و نیاز به احیای الگوی منتظر بودن: و این همان وعده تحقق الهی است که مردم در اوج بحران ها چشم انتظار منجی عالم بشریت هستند چرا که با ظهور حضرت تمامی علوم شکافنده مشکلات و مسائل می شوند و آزادی و نجات ارمغان این ظهور است در این ظهور خواسته های مردم متحول می شود و به جای فردی جهانی رسوخ پیدا می کند انتظار همراه با امید موجب تحرک است ۳- مفهوم انتظار فرج برای خوشبختی: انتظار فرج هم شامل فرج نهایی است هم فرج بعد از حوادث و دشواری هاست و این رفع مشکلات فقط بواسطه دست منجی امکانپذیر است.
با توجه به موارد ذکر شده می توان با رزمایش های مواسات و کمک های مومنانه توسط مردم و تمامی دستگاه های اجرایی می توان بسیاری از بلاها را به محبت تبدیل کرد با تعریفی که ابتدا از مواسات شد می شود گفت که مواسات درجاتی دارد که در مرحله اول: بخشش از فضل داده های الهی است مرحله دوم بخشش از دسترنج و کسب حلال است (انفقوا من طیبات ماکسبتم).
مرحله سوم: بخشش از آنچه دوست دارید «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون.»
مرحله چهارم: ایثار است کمک های مومنانه کار فرهنگی که ریشه در اعتقادات دینی و مذهبی ایرانیان دارد، ایرانیان در روزهای کرونایی جلوه هایی از انسانیت مبتنی بر باور مومنانه و جهان بینی برخاسته از ارزشها و باورهای جامعه را به نمایش گذاشتند که چشم نوازتر از هر زمانی دیگر خودنمایی کرد به طوری که همه مردم کشور هر آنچه در توان داشتند برای یاری رساندن به همنوعان خود دریغ نکردند و این امر برگرفته از اعتقادات دینی و مذهبی ایرانیان بوده و این رویه به یک سنت ماندگار در بین ایرانیان به یادگار مانده.
خوشبختانه در بین ایران و ایرنیان این سنت و سنت های فراوانی وجود دارد که مهمترین این سنت ها دستگیری و کمک به افراد مختلف در قالب کمک های مومنانه و مواسات و روش های دیگر است و این امر باعث تحکیم روابط انسانی در بین کشورمان شده. کمک های مومنانه در شرایط سخت و جانسوز کرونایی سبب شده الگوی اعتقادات دینی و مذهبی ها بیش از گذشته نمایش داده شود چرا که افرادی هستند که اهدافشان سرو سامان دادن به زندگی همنوعان خود است و بی شک این اقدامات تاثیر روانی، فرهنگی و اجتماعی به جای می گذارد. به نحوی که رهبر فرزانه انقلاب فرمودند بایستی صحنه ها و جلوه هایی از جامعه مهدویت را خودمان بوجود بیاوریم، جامعه ی قسط و عدل است و جامعه ی عزت است، جامعه ی علم است و جامعه ی مواسات و برابری و برادری است اینها را بایستی ما در زندگی خودمان تحقق ببخشیم اما در امر فریضه ی الهی مواسات و کمک های مومنانه در زمان کرونا و پساکرونا به تامین سلامت جامعه و تاکید بر اخلاص و مخفی بودن است، اخلاق ریاکارانه در واقع بی اخلاقی بنام اخلاق است، جار زدن فعالیتهای انجام شده و بردن آبروی نیازمندان یعنی اخلاق در خدمت بی اخلاقی، نمایش کار خیر و به تصویر کشیدن چهره و هویت نیازمند واقعی ناشی از خودخواهی افراطی است حفظ آبروی مومن و مخفیانه انجام دادن کار نیز تاکید سبک، سیره و رویش زندگی اسلامی است و آنجاست که گاهی خدا می خواهد با دست تو دست دیگر بندگانش را بگیرد، وقتی دستی را به یاری می گیری بدان که دست دیگرت در دست خداست.
با عنایت به نقشه راه ترسیمی رهبر فرزانه انقلاب دکترین اساسی حکمرانی و اساسی ترین استراتژی نظام قوی شدن همه جانبه و تحول و جهش در وضعیت فعلی می باشد. بر این اساس فائق آمدن بر این بیماری براساس کمک های مومنانه و مواسات به همراه کارآمدی مردم در فرایند مبارزه و شناسایی سبک زندگی نوین و گسترش فرهنگ انتظار بستگی دارد و از طرف دیگر انسجام جهانی در جهت مقابله با کرونای همه گیر و جهانی نویدبخش آمادگی تدریجی دنیا برای همراهی با عدالت گستر جهانی است در این راستا مواسات و کمک های مومنانه اجتماعی و احساس مسئولیت عمومی که بخش مهمی از سبک زندگی نوین منطبق با دیدگاه حیات طیبه است در طول دوران بیماری مشهود بود و البته گسترش فرهنگ مواسات و صبر با شناسایی سبک نوین زندگی در مواجهه با ویروس کرونا و امثالهم با عزمی راسخ و جدی و تبدیل تهدیدهای قرن معاصر به فرصت و در کل مدیریت کردن تمام جهات و توانایی های موجود می باشد.

*جمالوندی