برداشت سقز از درختان بنه در دهلران

شهرستان دهلران با دارا بودن ۹۴ هزار هکتار جنگل، حدود  ۱۵ در صد کل عرصه‌های جنگلی استان را به خود اختصاص داده است و همچنین بیشترین سطح جنگل‌های طبیعی شهرستان، در حوزه بخش‌های سراب میمه، زرین آباد و بخش مرکزی قرار دارد.

یکی از گونه‌های درختی منحصر به فرد جنگلی این ناحیه، درخت بنه (ون) است که دارای محصولات بسیار مهمی بوده و برگ، میوه کال، میوه رسیده، صمغ و چوب آن، در صنایع غذایی – داروسازی، طب گیاهی و صنایع تبدیلی دارای کاربردهای فراوانی است.

ارزشمندترین محصول درخت بنه، شیره متشرحه از تنه آن است که سقز نام دارد و دارای بوی بسیار خوش و کابرد دارویی و صنعتی فراوان است و به طور متوسط از هر درخت ۵۰۰ الی یک هزار گرم سقز بدست می‌آید که در شرایط متناسب و سال‌های پرباران این مقدار بیشتر هم می‌شود.

بهره‌برداری از درختان بنه تابع شرایط محیطی، اکولوژیکی و وضعیت فیزیولوژیکی گیاه بوده و مقدار برداشت باید با توجه به پتانسیل رویشی درخت باشد و به گونه‌ای صورت گیرد که به ادامه حیات طبیعی درخت آسیبی وارد نشود. رعایت تناوب (استراحت موردنیاز) به میزان ۵-۳ سال الزامی می باشد و در سالهای خشک، صدمات زیادی را به درختان وارد می کند و درختان موردنظر بایستی سالم، شاداب و عاری از آفت، بیماری، حمله و نفوذ قارچ باشند.

مدیر منابع طبیعی دهلران نیز در این باره گفت: پیش‌بینی می‌شود بیش از ۷ تن شیره سقز از سطح جنگل‌های بنه در دهلران برداشت شود.

سیدعلی حسینی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در دهلران اظهار داشت: پیش‌بینی می‌شود مقدار ۷ تن سقز توسط سه شرکت بهره‌بردار مجاز از جنگل‌های بنه در شهرستان دهلران برداشت شود، در مناطق بنه خیز، موضوع سقزگیری از این گونه جنگلی، چه بصورت مجاز و یا غیرمجاز بعنوان یک واقعیت غیرقابل انکار وجود دارد.

وی افزود: لذا با در نظر گرفتن این موضوع و در راستای به نظم کشیدن بهره‌برداری و استفاده بهینه از این محصول (مطابق دستورالعمل‌های فنی و با در نظر گرفتن اصول  بهره‌برداری پایدار و مستمر) و به منظور ساماندهی بهره‌برداری از محصولات فرعی جنگلی از جمله سقز درختان بنه طی سال‌های ۷۷ تا  ۸۵ مجموعاً تعداد ۱۵ شرکت تعاونی بهره‌برداری از محصولات فرعی جنگلی با عضویت یکهزار و ۷۳۳ نفر در سطح شهرستان تشکیل و ثبت شده که جمعاً ۶۴۶/۶۷ هکتار از اراضی جنگلی، تحت مدیریت بهره‌برداری و تعهدات احیایی آنان قرار دارد.

حسینی اضافه کرد: در شرایط مناسب و بر اساس مجوز اداره منابع طبیعی ( با رعایت کلیه استانداردهای مربوطه و نکات فنی) و پس از پرداخت بهره مالکانه ، مجاز به فعالیت اصولی در محدوده های کاری مختص به خود  می باشند و توان تولیدی سقز در شهرستان در سال‌های مناسب که برداشت مجاز و ۱۵ شرکت تعاونی مربوطه فعال باشند، بیش از ۲۴ هزار تن است.

وی گفت: فعالیت این شرکت‌های تعاونی در سطح شهرستان، گام مهمی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است چرا که علاوه بر ایجاد اشتغال فصلی مستقیم و غیرمستقیم برای بخشی از جوانان شهرستان، با بهره‌برداری از سقز تولیدی، زمینه فعالیت سایر صنایع تبدیلی وابسته در کشور و عدم وابستگی به خارج (واردات محصولات و فرآورده های جانبی مربوطه)  را به دنبال دارد.

مدیر منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دهلران عنوان کرد: به دلیل وقوع خشکسالی‌های مستمر و برای حفظ سلامت درختان و رویشگاه‌های آنها، از سال‌های ۸۵ تا ۹۴ بهره‌برداری از جنگلهای بنه شهرستان دهلران(بجز تعاونی میمه در سال ۹۱)انجام نگرفته است.

وی خاطر نشان ساخت: بهره‌برداری سالجاری به دنبال وضعیت مناسب بارش‌های سال ۹۵-۹۴ و با رعایت تمام موارد فنی و پس از بازدیدهای میدانی توسط کارشناسان اداره فقط در بخش‌هایی از عرصه‌های جنگلی بنه که مشکل خشکیدگی و آفات و امراض وجود ندارد انجام و تاکنون فقط مجوز فعالیت برای ۳ شرکت تعاونی صادر و از ۲۰ تیرماه شروع به فعالیت کرده‌اند.

حسینی ادامه داد: علاوه بر نظارت کارشناسان این اداره ، تعداد ۴ نفر از کارشناسان طرف قرارداد با سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان نیز به عنوان ناظر مقیم بر فعالیت شرکت‌های مذکور نظارت می‌کنند.

وی اظهار داشت: پیش‌بینی می‌شود شرکت‌های تعاونی فوق ، در سال جاری مقدار ۷ تن سقز به ارزش ریالی بیش از ۵ میلیارد ریال را از جنگلهای بنه در محدوده کاری خود ، برداشت کنند.

مدیر منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دهلران تصریح کرد: پس از پایان بارش‌های بهاره و رسیدن دما به حداکثر میزان خود (از اواسط خردادماه تا اوایل تیرماه) عملیات شیره‌گیری از درختان بنه و بهره برداری از شیره سقز درختان بنه، آغاز و نسبت به خراش دادن پوست و تنه و پس از کاسه گذاری (نصب کاسه های گلی) بر تنه درختان، اقدام و پس از آن، بسته به شرایط آب و هوایی ، بعد از ۳ تا ۵ هفته، جمع‌آوری کاسه‌ها و جداسازی شیره و صاف کردن و عمل آوری آن انجام می‌گیرد.

وی افزود: بهره‌برداری از شیره سقز درختان بنه فقط با مجوز صادره از سوی اداره منابع طبیعی و پس از انعقاد قرارداد با شرکت‌های تعاونی مربوطه مجاز است و حمل سقز به استناد ماده ۶۸ قانون بدون اخذ پروانه از سازمان ممنوع می باشد و چنانچه مرتکب فاقد پروانه بهره برداری باشد طبق قانون مجازات مرتکبین قاچاق، تعقیب و مجازات خواهد شد و در صورتیکه دارای پروانه بهره‌برداری باشد فقط عین مال به نفع دولت ضبط می‌شود.

حسینی یادآور شد: در صورت مشاهده هرگونه تخلف، با افراد خاطی برابر قانون برخورد و از مردم شریف شهرستان تقاضا می شود در صورت مشاهده هرگونه فعالیت غیرمجاز در این زمینه، مراتب را از طریق سامانه رایگان ۱۵۰۴ گزارش کنند.

انتهای پیام/۲۲۴۶/ن۳۰/