خود مراقبتی در پیشگیری از خودکشی

مقدمه :
خودکشی بعنوان یکی از اورژانس های روانپزشکی و روانشناسی بالینی، مطرح میباشد وافکار آسیب بخود یا اقدام به رفتار خودکشی در تمامی سنین درهرشرایط مکانی وزمانی باید توسط خود فرد ،سایر اعضای خانواده ودوستان و آشنایان جدی گرفته شود.
به یادداشته باشید افکار و رفتارهای اقدام خودکشی بدنبال یک بحران به وجود میآید وفرد درموقعیتی قرارمیگیرد که دلایل برای نبودن بردلایل برای بودن سنگینی می کند ،اماتوجه داشته باشید که یکی از مولفه های اصلی بحران موقتی وگذرا بودن آن است .بحران معمولا غیر قابل پیش بینی است (یعنی نمی توان پیش بینی کرد که کی ودرکجا اتفاق می افتد )اما معمولا غیرمنتظره نیست ،بحران ساختارهای عادی ومنطقی فکر کردن رابا مشکل مواجه می کند،فرد نمی تواند مانند گذشته منطقی فکر کند وباعث افزایش اظطراب واسترس فرد می گردد درنتیجه فرد احساس دلشوره،تنش وبیقراری می کند .خودکشی یک راه حل دائمی برای یک مشکل موقتی است وفرد می تواند با کمک گرفتن از متخصصین سلامت روان برآن فائق آید .
خودکشی چیست؟
خودکشی ،عمل کشتن عمدی خود می باشد .که می تواند بدلایل متفاوتی صورت گیرد . (اختلالات روانپزشکی،شکست های عشقی وعاطفی،مشکلات اقتصادی،مشکلات زناشویی ،شکست تحصیلی ،بحران بلوغ ……)از جمله دلایلی هستندکه فرد رابسوی خودکشی سوق می دهند .
بیماریهای که خطرخودکشی راافزایش می دهند عبارتند از:
-افسردگی
-اختلال دوقطبی
-اسکیزوفرنیا
-اختلال شخصیت مرزی
-وابستگی به مواد مخدریا الکی
-داشتن درد زیادبه خطر بیماری جسمی مزمن مانند سرطان با التهاب مفاصل
چراافراد افکار خودکشی دارند ؟
افرادی (افسرده، تحت تاثیرمواد،افرادی که بابحران شکست عاطفی وعشقی مواجه شدند،شکست های متعددمالی ومشاجرات فرزندان نوجوان یا والدین و….) که در حالت معمول ذهنی خود نیستند بااحساس ناامیدی ازعدم تحمل درد ومشکلاتشان تمایل به خودکشی پیدا می کنند.معمولا این احساسات وافکار قابل بررسی ودرمان هستند ویا با گذشت زمان تغییر می یابند .لذا اگر فرد چند روز بیشتر به خودوقت بدهد وبتواند راه حل های بیشتری رابرای حل مشکل بوجود آمده مورد بررسی قرار دهد ممکن است تصمیم دیگری به جزخودکشی بگیرد،پس لازم است فرد مهارت های اساسی زندگی از جمله مهارت حل مسئله را یاد گرفته ،بتواند درزمان بحران ازآن استفاده بکند ودر مواقع بروز مشکل با متخصصان سلامت روان ،دوستان وخانواده در جهت مقابله با احساس خودکشی کمک بگیرد .
اگر افکار خودکشی دارم ،چه کاری می توانم انجام دهم ؟
اگرافکاری در مورد خودکشی دارید،احساس تنهایی می کنید،حس میکنید که هیچ کس نمی تواند به شما کمک کند ویااین که کسی به شما اهمیت نمی دهد،با مطالعه بخش زیر متوجه می شوید که بیشتر افکار خودکشی موقتی هستند،بهتر می شوند با معالجه می گردند . متخصصین سلامت روان ،سازمان های خیریه،خانواده ودوستان به شما کمک خواهند کرد ازعهده احساسات خود بر آیید وبه شما در پیدا کردن راهکارهایی برای زندگی کمک می کنند .
موارد زیز بخشی از نظریاتی است که به شما در طول این زمان دشوار کمک می کند
با افراد موثق و مورد اعتماد صحبت کنید:
گاهی اوقات فقط تقسیم احساسات وافکار خود ،وتوانایی ابراز آنها کمک کننده است .به یاد داشته باشید شما ممکن است در وضعیت ذهنی همیشگی خود نباشید .بنابراین برخی احساسات می توانند گیج کننده باشند و صحبت درمورد آنها با شخص دیگری به شما کمک می کند امور را طور دیگیری ببینید .موقعیت هرکسی متفاوت است ،ولی کسانی که ممکن است با گوش کردن به شما کمک کنند، عبارتند از :
-دوستان نزدیک، والدین و اعضای خانواده
-متخصصان سلامت روان :
روانپزشک، روانشناسان بالینی، روان شناس سلامت و مشاور
-مرکز ماوره تلفنی شامل خطوط صدای مشاور (۱۴۸۰)واورژانس اجتماعی (۱۲۳)
به پزشک یا روانشناس خود مراجعه کنید :
برای اینکه ازعهده افکارخودکشی خود برآیید ،مراجعه به پزشک خانواده،پزشک عمومی یا روانشناس نزدیک محل زندگی یا مرکز خدمات جامع سلامت می تواند شروع خوبی باشد .پزشک یا روانشناس درمورد اینکه چه احساسی دارید ازشما سوال خواهد کرد .آنها قادرخواهند بوددریابندکه آیانشانه ای از افسردگی،ویادیگراختلالات سلامت روانی که در بالا ذکر شد دارید یا خیر .به یاد داشته باشید که بیشتر (ولی نه همه )افراد با افراد خودکشی مبتلابه یکی از بیمارهای می باشند .بسیاری از این بیماری ها با موفقیت درمان می شوند برای مثال ،اگرافسردگی دارید ،درمان افسردگی به شما کمک می کند که افکار واحساس منفی شما تغییر کند .بعد از درمان ،افکار خودکشی تان کنترل خواهد شد .اگربیماری جسمی موجب این افکار شده است ،پزشک تان می تواند در این مورد به شما کمک کند تا بهتر از عهده اش برآیید .
خدمات بیمارستان
در صورت نیاز ،پزشک تان ممکن شمارا به متخصصان سلامت روان راهنمایی کند .کسانی چون روانپزشک ،روان شناسان بالینی ومشاوران هر کدام یا همه این افراد به یکی از روش های زیر به شما کمک کنند و از شما مراقبت کنند .
-تجویز دارو توسط پزشک
-مشاوره ،روان درمانی وآموش مهارتهای زندگی توسط روانشناسان بالینی
در موارد بحرانی می توانید به قسمت اورژانس بیمارستان های عمومی با روانپزشکی مراجعه کنید .پزشک با شما صحبت می کند وافکار واحساسات خودکشی شما رابررسی می کند وسعی می کند افکار واحساسات شما را مدیریت و کنترل کند .بستری شدنتان در بیمارستان ناخوشایند است ولی بعضی اوقات در مواقع حاد توصیه می شود .وقتی احساس خوبی ندارید از مصرف نوشیدی های الکی وسایر مواد روانگردان پرهیز کنید چرا که حالتان را بدتر می کند ومنجر به عکس العمل های نا خواسته خواهد شد که ممکن است عوارض جبران ناپذیری داشته باشد .
اگر داروی بیش ازحدمصرف کرده اید ویابه صورت جدی به خود صدمه زده اید به دنبال کمک فوری باشید و با شماره اورژانش ۱۱۵ تماس بگیرید ویابه اورژانس نزدیک ترین بیمارستان بروید به یاد داشته باشید دلایلی که افراد به خاطر آنها می خواهند خود را بکشند موقتی اند و مشکلات قابل حل می باشند .
مهارت حل مسئله را یاد بگیرید:
حل مسئله عبارت از فرایتد شناختی رفتاری توسط خود فرد هدایت می شود وفرد سعی می کند با کمک آن راه حل های موثریا سازگارانه ای برای مسائل زندگی روزمره های خوبش پیدا کند به ایت ترتیب حل مسئله یک فرایند آگاهانه منطقی و هدفمند است .
چهار گام اساسی در حل مسئله
* تعریف مسئله و مشکل: باوجود همه افکار منفی وهیجانی که دررابطه بامشکل وجود دارد،بطورمختصرمشکل را روی صفحه ی کاغذ بنویسید
*نوشتن راه حل های متفاوت :راه حل های مختلفی راکه برای حل مشکل به ذهنتان می رسد بنویسید(توجه کنید درانتخاب راه حل سخت گیر نباشید هرچه به ذهنتان می آید بنویسید ).
*ارزیابی سودوزیان راه حل ها :مزایاومعایب هریک ازراه حل های نوشته شده را بنویسید .
*بکارگیری بهترین راه حل : ازبین راه حل های نوشته شده راه حلی را که بیشترین سود وکمترین زیان را دارد انتخاب کنید .

چگونه می توانید به خودتان کمک کنید وبه افکار خودکشی غلبه کنید ؟

_درصورتی که فکرآسیب به خود داشتید به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنید.در این مرکز روانشناسان آماده ارائه خدمات روانشناختی بصورت رایگان به شما هستند .
– ازبیان احساسات وافکارخود نترسید وآن را نشانه ضعف ندانید .
– درصورتی که بیمارهای جسمی روانی علت افکار خودکشی شما است ، حتمابه پزشک خود مراجعه کنید و در موردا فکار خود باپ زشکتان صحبت کنید،او به شما کمک می کند.
– درصورتی که مسائل ومشکلات اجتماعی، اقتصادی،خانوادگی یا شکست های عشقی وعاطفی ونرسیدن به اهدافتان علت فکر خودکشی شماست ،درست است همه ی این موارد خیلی مهم هستند ولی بدانید که همه این موارد گذرا است وبا کمک گرفتن از متخصصین حوزه سلامت روان می توانید برای حل مشکل خود روش هایی بیاموزید.
– شما می توانید با کمک گرفتن از کارشناسان سلامت روان که در مراکزخدمات جامع سلامت مستقر هستنداز طبق شرکت درجلسات آموزشی روانشناختی ومهارت های حل مسئله ،مدیریت استرس،خشم خود را کنترل کنید وبرافکار خودکشی غلبه نمایید.
– آدرس وشماره تلفن های مراکز خدمات جامع سلامت ،مراکز مشاوره ،خطوط صدای مشاوروبیمارستان های نزدیک محل زندگی خود را یاداشت کنید وبه خاطر بسپارید تادرصورت نیازبه آنجا مراجعه کنید یا تماس بگیرید.

درمورد شخص دیگری که افکار خودکشی دارد،نگران هستم ،برای کمک چه کاری می توانم انجام دهم ؟

اگرنگران دوست،همسرویا خویشاوندان خود که افکار خودکشی دارند هستید ، کارهای زیادی برای کمک می توانید انجام دهید که به برخی از آنها اشاره می شود
– کسانی که به فکرپایان دادن به زندگی خود هستند،بسیارناامیدند بنابراین نشان دادن اینکه کسی بهآنهااهمیت می دهد،بسیار مهم است .
-مهمترین کاری که می توانید انجام دهید ،گوش دادن به آنهاواجازه برون ریزی احساسات و افکارشان می باشد. ابن کاراغلب بسیارموثر است .
– با کمک درباز بینی افکار واحساسات آن ها شایدبتوانید به آنها کمک کنید .بعضی اوقات ،تنها داشتن موقعیت صحبت کردن بایک نفر موثر است .
– ازآنها بخواهید ازمتخصصین حوزه سلامت روان کمک بگیرند وآنهارا تشویق کنید که در صورت تمایل در این مسیر همراهشان خواهید بود .
– در مورد اینکه چه حسی دارند سوال کنید .
– پیشنهاد حمایت کنید ونشان دهید که به آنها اهمیت می دهید .
– مرتب به آنها سربزنید ، تنهایشان نگذارید تا نشان دهید واقع برای شما اهمیت دارند .
– سعی کنید افکار وفعالیت آنها رابه سوی چیزهای سوق دهید که برای آنها لذت بخش است وذهن شان رااز احساسات منفی دور نگه دارید .
– آنها را به مراکزی جهت حمایت ودرمان که در بالا ذکر شد،راهنمایی کنید .
– به موفقیت های احتمالی آنان در آینده اشاره کنید وآینده زیبا ودرخشان را برایشان به تصویر بکشید .
– اگر فکر می کنید ممکن است بیماری جسمی ویا روانشناختی داشته باشند، آنها را تشویق کنید به پزشک خود مراجعه کنند.

معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی/ گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد